ΒΗΜΑ ΑΛΙΑΡΤΟΥ: Το ΔΝΤ και η "τέχνη" των ψευδοκρίσεων

Το ΔΝΤ και η "τέχνη" των ψευδοκρίσεων

| Ετικέτες Κρίση-Παγκόσμια Διακυβέρνηση | Posted On Κυριακή 9 Οκτωβρίου 2011

Για χρόνια υπήρχαν φήµες ότι οι διεθνείς χρηματοοικονομικοί θεσµοί επιδίδονταν στην τέχνη της δηµιουργίας «ψευδό-κρίσεων» (όπως τις είχε ονοµάσει ο Γουίλιαµσον) προκειµένου να υποχρεώνουν χώρες να υποκύπτουν στις επιθυµίες τους, όµως ήταν δύσκολο να αποδειχτούν οι φήµες αυτές.

Η πιο εκτενής µαρτυρία προέρχεται από τον Ντέιβισον Μπαντού, έναν πληροφοριοδότη που εργαζόταν στο Διεθνές Νοµισµατικό Ταµείο και κατηγόρησε τον οργανισµό ότι «µαγείρευε» τα στοιχεία προκειµένου να καταδικάσει την οικονοµία µιας χώρας που ήταν µεν φτωχή, αλλά είχε ισχυρή θέληση αντίστασης...

Ο Μπαντού γεννήθηκε στη Γρενάδα, σπούδασε οικονοµικά στο Οικονοµικό Πανεπιστήµιο του Λονδίνου (London School of Economics LSE) και ξεχώριζε στην Ουάσινγκτον για το αντισυµβατικό προσωπικό του στιλ: Άφηνε τα µαλλιά του αχτένιστα όπως ο Αϊνστάιν και προτιµούσε να φοράει αντιανεµικά µπουφάν αντί για ριγέ κοστούµια. Εργάστηκε για δώδεκα χρόνια στο ΔΝΤ σχεδιάζoντας προγράµµατα διαρθρωτικών προσαρµογών για την Αφρική, τη Λατινική Αµερική και την Καραϊβική. Μετά την απότοµη στροφή του οργανισµού προς τα δεξιά επί εποχής Ρέιγκαν και Θάτσερ, ο ανεξάρτητα σκεπτόµενος Μπαντού άρχισε να αισθάνεται ολοένα και πιο άβολα στη δουλειά του. Το ΔΝΤ είχε γεµίσει µε Παιδιά του Σικάγου υπό την ηγεσία του εκτελεστικού διευθυντή, του φανατικού νεοφιλελεύθερου Μισέλ Καµντεσί. Όταν ο Μπαντού παραιτήθηκε, το 1988, αποφάσισε να αφοσιωθεί στην αποκάλυψη των ένοχων µυστικών του πρώην εργοδότη του. Η πρώτη του ενέργεια ήταν να στείλει µια ανοιχτή επιστολή στον Καµντεσί, υιοθετώντας το επικριτικό ύφος της επιστολής που είχε στείλει πριν από μία δεκαετία ο Αντρέ Γκούντερ Φρανκ στον Μίλτον Φρίντμαν.

Με γλαφυρότητα σπάνια για οικονομολόγο του ΔΝΤ, ο Μπαντού άρχιζε την επιστολή του ως εξής: «Σήμερα παραιτούμαι από το προσωπικό του ΔΝΤ ύστερα από δώδεκα χρόνια και έπειτα από χίλιες μέρες εργασίας στο εξωτερικό ως αξιωματούχος του Ταμείου, κατά τη διάρκεια των οποίων, με όπλα τα φάρμακά σας και τα κόλπα σας, εφορμούσα σαν γεράκι εναντίον των κυβερνήσεων και των λαών της Λατινικής Αμερικής, της Καραϊβικής και της Αφρικής. Για μένα, η παραίτησή μου είναι μια ανεκτίμητη απελευθέρωση, επειδή με αυτό τον τρόπο κάνω το πρώτο μεγάλο βήμα που θα μου επιτρέψει να ελπίζω ότι θα μπορέσω να ξεπλύνω τα χέρια μου από αυτό που στα μάτια μου είναι το αίμα εκατομμυρίων φτωχών και πεινασμένων ανθρώπων. Ξέρετε, το αίμα είναι τόσο πολύ, που κυλάει σε ποτάμια. Κι όταν στεγνώνει, σχηματίζει πάνω μου κρούστα. Μερικές φορές αισθάνομαι ότι δεν υπάρχει αρκετό σαπούνι σε ολόκληρο τον κόσμο για να καθαριστώ από όλα όσα έκανα εν ονόματί σας.

Ο Μπαντού συνέχιζε τεκμηριώνοντας τις καταγγελίες του εναντίον του ΔΝΤ ότι χρησιμοποιούσε τις στατιστικές ως «φονικά» όπλα. Παρέθετε λεπτομερή στοιχεία για το πώς, ως υπάλληλος του ΔΝΤ, είχε αναμειχθεί σε εσκεμμένα «στατιστικά σφάλματα» προκειμένου να διογκωθούν τα αριθμητικά στοιχεία στις εκθέσεις του Ταμείου για το πλούσιο σε πετρέλαιο Τρινιντάντ και Τομπάγκο, ώστε η χώρα να δείχνει πολύ λιγότερο σταθερή από ό,τι ήταν στην πραγματικότητα. Ο Μπαντού ισχυριζόταν ότι το ΔΝΤ είχε διογκώσει τα στατιστικά στοιχεία για το εργατικό κόστος, με συνέπεια η παραγωγικότητα της χώρας να φαίνεται πολύ χαμηλή-παρόλο που το Ταμείο γνώριζε τα πραγματικά δεδομένα. Σε μια άλλη περίπτωση, διατεινόταν, το ΔΝΤ «επινόησε, κυριολεκτικά από το πουθενά, ένα τεράστιο απλήρωτο κρατικό χρέος».

Αυτές οι «απαράδεκτες παρατυπίες», που, σύμφωνα με τον Μπαντού, ήταν εσκεμμένες και δεν οφείλονταν σε «επιπόλαιους μαθηματικούς υπολογισμούς» αντιμετωπίστηκαν ως αδιαμφισβήτητα δεδομένα από τις χρηματοπιστωτικές αγορές, οι οποίες έκριναν την οικονομία του Τρινιντάντ και Τομπάγκο επισφαλή και σταμάτησαν να το χρηματοδοτούν. Τα οικονομικά πρoβλήματατα της χώρας, που είχαν πυροδοτηθεί από τη μείωση της τιμής του πετρελαίου, τoυ βασικού εξαγωγικού προϊόντος της, πήραν γρήγορα ολέθριες διαστάσεις και το Τρινιντάντ και Τομπάγκο υποχρεώθηκε να ικετεύσει το ΔΝΤ να διασώσει την οικονομία του. Το Ταμείο απαίτησε να γίνει αποδεκτό αυτό που ο Μπαντού αποκαλεί «το πιο θανατηφόρο φάρμακο» του ΔΝΤ: απολύσεις, περικοπές στους µισθούς και «όλη η γκάµα» των πολιτικών διαρθρωτικής προσαρµογής. Ο Μπαντού περιέγραφε τη διαδικασία ως «εσκεµµένη διακοπή της οικονοµικής γραµµής ζωής της χώρας µέσω τεχνασµάτων», µε σκοπό «αφού πρώτα το Τρινιντάντ και Τοµπάγκο καταστραφεί οικονοµικά, να υποστεί στη συνέχεια την απαιτούµενη διαδικασία αναµόρφωσης».

Στην επιστολή του ο Μπαντού, που πέθανε το 2001, καθιστούσε σαφές ότι οι αντιρρήσεις του δεν αφορούσαν µόνο τον τρόπο αντιµετώπισης µιας χώρας από µια χούφτα αξιωµατούχων. Αντιµετώπιζε ολόκληρο το πρόγραµµα των διαρθρωτικών προσαρµογών του ΔΝΤ ως µια µορφή µαζικών βασανιστηρίων, καθώς «κυβερνήσεις και λαοί που ουρλιάζουν από τον πόνο υποχρεώνονται να γονατίζουν µπροστά µας τσακισµένοι, τροµοκρατηµένοι και κοµµατιασµένοι, ικετεύοντας για ένα ίχνος λογικής και αξιοπρέπειας εκ µέρους µας. Όµως εµείς γελάµε απάνθρωπα στα µούτρα τους και τα βασανιστήρια συνεχίζονται αµείωτα».

Μετά τη δηµοσίευση της επιστολής η κυβέρνηση του Τρινιντάντ και Τοµπάγκο ανέθεσε σε δύο ανεξάρτητες επιτροπές να διερευνήσουν τις κατηγορίες και διαπιστώθηκε ότι ήταν σωστές: Το ΔΝΤ είχε διογκώσει και χαλκεύσει στατιστικά στοιχεία, µε ολέθριες επιπτώσεις για τη χώρα.

απόσπασμα από το βιβλίο

της Naomi Klein

"Το Δόγμα του Σοκ"

0 σχόλια