Πανικός, κερδοσκοπία και δημιουργία εύκολου χρήματος, οι στόχοι...

...των ξένων οίκων με τις καταστροφικές τους εκθέσεις και με τις αλλεπάλληλες απειλές που «εκτοξεύουν» για υποβάθμιση της πιστοληπτικής αξιολόγησης αρκετών κρατών. 

Κι αυτό παρά τα ισχυρά σημάδια ανάκαμψης που βλέπουν πλέον στην Ευρωζώνη και στον υπόλοιπο κόσμο τόσο το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο όσο και ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης.

Το... «έξυπνο χρήμα» όμως είχε αντίθετη άποψη. Μέσω του περίφημου... εργαλείου της υποτιμητικής κερδοσκοπίας, του shorting -δηλαδή να πουλάς κάποιο αξιόγραφο σήμερα για να το αγοράσεις αργότερα σε χαμηλότερη τιμή βγάζοντας κέρδη από την πτώση-, «γκρέμισαν» τα χρηματιστήρια, ενώ οδήγησαν σε νέα ιστορικά υψηλά τόσο τα spreads των ομολόγων όσο και τα ασφάλιστρα κινδύνου για την πληρωμή των χρεών (CDS).

Φόβοι για νέα ύφεση
Η απειλή μιας δεύτερης οικονομικής ύφεσης έρχεται όλο και πιο κοντά, καθώς η εμμονή των Γερμανών στην πιστή εφαρμογή των αρχών του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης, σε συνδυασμό με το δίλημμα των Βρυξελλών αν θα πρέπει πρώτα να πιέσουν αφόρητα την Ελλάδα για να προσαρμοστεί ώστε να μην ενθαρρυνθούν λοιπά «άτακτα» κράτη, οδήγησε σε μπαράζ αντικρουόμενων δηλώσεων και σπασμωδικών κινήσεων. Το αποτέλεσμα ήταν, καθώς η κρίση εκτυλισσόταν, να διαφανεί ότι στην Ευρωζώνη δεν υπάρχουν «λύσεις εκτάκτου ανάγκης» μα ούτε και κοινή στάση για την αντιμετώπιση οικονομικών προβλημάτων. Με άλλα λόγια οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σφύριζαν... αδιάφορα αφήνοντας το πρόβλημα να εξελιχθεί. 

Η Ευρώπη δεν αντιδρά και η όρεξη των κερδοσκόπων άνοιξε. Γεγονός που αποτυπώθηκε την τελευταία εβδομάδα με τον πιο δραματικό τρόπο στα χρηματιστήρια που έκαναν βουτιά σε χαμηλό διμήνου, αλλά και στην αγορά συναλλάγματος: το ευρώ πιέστηκε σε ναδίρ 8μήνου έναντι του δολαρίου, ενώ ενδεικτικό των «άγριων διαθέσεων» είναι το γεγονός ότι στελέχη της Morgan Stanley συμβούλευαν την Παρασκευή τους πελάτες τους να «σορτάρουν» το νόμισμα της Ευρωζώνης. 

DEUTSCHE BANK
«Η περιφέρεια είναι πρόβα για το μεγάλο χτύπημα...»

Αρκετοί αναλυτές μάλιστα υπογραμμίζουν ότι όσο οι επενδυτικοί και οι πιστοληπτικοί οίκοι δρουν ανεξέλεγκτα και δεν μπαίνουν κάποιοι φραγμοί από τους ισχυρούς του πλανήτη, σύντομα οι κερδοσκόποι θα «χτυπήσουν» και αυτούς, καθώς είναι γνωστό ότι... «το χρήμα δεν έχει πατρίδα»

Δεν είναι τυχαία τελευταία έκθεση της Deutsche Bank στην οποία ο γερμανικός οίκος ανέφερε, μεταξύ άλλων, ότι «τα τωρινά προβλήματα που αντιμετωπίζει η «περιφερειακή Ευρώπη» θα μπορούσαν να είναι «πρόβα» για το τι μπορεί να συναντήσουν ΗΠΑ και Μεγάλη Βρετανία αργότερα».

Στο ίδιο πνεύμα ήταν και οι δηλώσεις του Ελληνα πρωθυπουργού Γιώργου Παπανδρέου την περασμένη Παρασκευή, ότι «το πρόβλημα είναι διεθνές, η Ελλάδα δεν είναι μια μεμονωμένη υπόθεση. Πρέπει να αναλάβουμε κοινή δράση με αλληλεγγύη και πρέπει να συζητήσουμε αυτό το ενδεχόμενο στο συμβούλιο κορυφής». 

Ο κ. Παπανδρέου ζήτησε συντονισμένη αντίδραση απέναντι στις συντονισμένες επιθέσεις των κερδοσκόπων κατά της Ευρωζώνης, ενώ δεσμεύθηκε να θέσει το θέμα τόσο στην έκτακτη σύνοδο των Βρυξελλών όσο και στις συνομιλίες που θα έχει με τον Γάλλο πρόεδρο, Νικολά Σαρκοζί, στο Παρίσι. 

Μπούμερανγκ
Τα κρατικά πακέτα έγιναν... τζόγος

Το φθηνό χρήμα δεν χρησιμοποιήθηκε για την τόνωση της οικονομίας αλλά για την επίτευξη κερδών στις αγορές

Το... οξύμωρο μάλιστα του πράγματος είναι ότι η κερδοσκοπία συντελέστηκε με τα χρήματα που έπεσαν στις αγορές από τα κρατικά πακέτα στήριξης. Το φθηνό χρήμα δηλαδή, που άντλησαν οι χρηματοοικονομικοί όμιλοι μέσω των κεντρικών τραπεζών, δεν χρησιμοποιήθηκε σε μεγάλο βαθμό για την τόνωση των οικονομιών, αλλά για την κάλυψη των δικών τους «μαύρων τρυπών» και την επίτευξη σημαντικών κερδών στις αγορές.

Υπονόμευση
Με τις πρακτικές αυτές, όμως, οι διεθνείς χρηματοοικονομικοί κολοσσοί «υπονομεύουν» ουσιαστικά την προσπάθεια που έχει καταβληθεί την τελευταία διετία από όλες τις χώρες προκειμένου να βγουν από τη χειρότερη κρίση που έχουν βιώσει από το κραχ του ‘29, δημιουργώντας... πρόσφορο έδαφος για το ξέσπασμα μιας νέας, ακόμη χειρότερης, παγκόσμιας κρίσης που θα συνοδεύεται από έντονες πολιτικές και κοινωνικές αναταραχές.

Αποτελεί... κοινό μυστικό ότι πίσω από τις αρνητικές εκθέσεις των οίκων στη διάρκεια του τελευταίου τετραμήνου κρύβονται οι ισχυρές χώρες του πλανήτη, δηλαδή οι ΗΠΑ, η Μεγάλη Βρετανία, η Γερμανία και η Γαλλία, τέσσερα από τα μέλη της περίφημης G8 (στην οποία μετέχουν ακόμα η Ιταλία, η Ιαπωνία, η Ρωσία και ο Καναδάς).

Θα πρέπει όμως να σημειωθεί ότι ακόμη κι αν σε πρώτη ματιά η περαιτέρω αποδυνάμωση των «φτωχών» οικονομικά χωρών ευνοεί τα συμφέροντα των ισχυρών, σε μακροπρόθεσμη βάση θεωρείται σίγουρο ότι θα... «μεταδώσει» ανάλογα προβλήματα και στα πλούσια κράτη.

Μέσω ασφαλιστρων

«Με τα κρατικά χρέη και τις δημοσιονομικές δυσκολίες να παραμένουν πηγή ανησυχίας, η μεταβλητότητα στα spreads δεν θα εξαφανιστεί γρήγορα», δηλώνουν αναλυτές, ενώ στελέχη της Royal Bank of Scotland εκτιμούν ότι «η κρίση στα κρατικά χρέη της Ευρωζώνης φτάνει σε νέα επίπεδα και η περίπτωση «επιδημίας» γίνεται όλο και πιο σοβαρή». 

Αναλυτές λένε στο Reuters ότι οι οικονομίες στην Ευρωζώνη αποκλίνουν τόσο απότομα που ακόμη και εάν δοθεί βοήθεια σε ορισμένες αδύναμες χώρες, τα προβλήματά τους θα μπορούσαν να πλήξουν την ανάπτυξη για σειρά ετών και επομένως να υποκινηθεί η απομάκρυνσή τους από το ευρώ εάν το κόστος της συμμετοχής αποδειχθεί πολύ υψηλό.

Αξίζει ωστόσο να σημειωθεί ότι το θέμα δεν απασχολεί μόνο τη Γηραιά Ηπειρο, αλλά απλώνεται σε ΗΠΑ και Βρετανία που έχουν τεράστια κρατικά χρέη και ελλείμματα σε διψήφια ποσοστά.

Για παράδειγμα, το κόστος ασφάλισης των αμερικανικών 10ετών ομολόγων έναντι αθέτησης πληρωμών ανέβηκε σε υψηλό 10 μηνών, ενώ ανοίγουν ξανά οι συζητήσεις για απειλή υποβάθμισης της πιστοληπτικής ικανότητας, από τον κορυφαίο βαθμό (ΑΑΑ), όπως σχολιάζουν αναλυτές της Barclays στη Νέα Υόρκη.

«Αδύναμοι κρίκοι» Στην Ευρώπη το κόστος δανεισμού των κρατών, τα επιτόκια των ομολόγων, τα spread και το κόστος ασφάλισης (CDS) εκτινάχθηκαν στα ύψη, όχι μόνο στην Ελλάδα, στην Ιβηρική και στην Ιρλανδία, που θεωρούνται οι «αδύναμοι κρίκοι» της Ευρωζώνης, αλλά και στους ισχυρούς του ευρώ (Γερμανία και Γαλλία)... 

Είναι ενδεικτικό ότι το spread του 10ετούς ελληνικού ομολόγου ξεπέρασε και πάλι έναντι του αντίστοιχου γερμανικού τις 370 μονάδες βάσης και το κόστος ασφάλισης του ελληνικού χρέους έναντι χρεοκοπίας εκτινάχθηκε στο ιστορικό ρεκόρ των 444,7 μονάδων. 

Ανοδικό ράλι σημείωσαν επίσης τα spreads σε Ιταλία (94 μ.β.), Ισπανία (97 μ.β.) και Πορτογαλία (163 μ.β.). Δεν είναι λίγοι αυτοί που κατηγορούν τους Ευρωπαίους για «μυωπία» και «αδυναμία», εκτιμώντας ότι για την αντιστροφή της κατάστασης θα πρέπει να υπάρξει μία ενιαία στρατηγική της Ε.Ε. ειδάλλως «οι αγορές θα σπάνε σαν κλαδιά μία μία τις ευρωπαϊκές χώρες».