ΒΗΜΑ ΑΛΙΑΡΤΟΥ: Ειδικές Οικονομικές Ζώνες και η μετατροπή της χώρας σε αποικία ( 2 άρθρα)

Ειδικές Οικονομικές Ζώνες και η μετατροπή της χώρας σε αποικία ( 2 άρθρα)

| Ετικέτες Ελλαδικά, Κρίση-Παγκόσμια Διακυβέρνηση | Posted On Τετάρτη 12 Σεπτεμβρίου 2012

ΕΟΖ (τι είναι αυτό το πράμα;)

γράφει ο Θραξ Αναρμόδιος

Μια Ειδική Οικονομική Ζώνη, ΕΟΖ για συντομία, είναι μια γεωγραφική περιοχή στην οποία ισχύει ένα εντελώς ιδιαίτερο νομοθετικό, οικονομικό και διοικητικό καθεστώς. Δηλαδή σε μια ΕΟΖ το κανονιστικό πλαίσιο λειτουργίας δεν είναι εκείνο το οποίο ισχύει για την υπόλοιπη εθνική επικράτεια. Αλλά ένα ειδικό καθεστώς προσανατολισμένο στα συμφέροντα της “ελεύθερης” αγοράς. Δηλαδή του διεθνούς καπιταλισμού.

Για τον εργαζόμενο που θα αποφασίσει, ή θα αναγκαστεί να αποφασίσει, να εργαστεί σε μια ΕΟΖ, το καθεστώς αυτό είναι από δυσμενές ως δυσμενέστατο. Το πιο σίγουρο είναι οτι θα περιλαμβάνει 6-ήμερο αντί πενθημέρου και 10-ωρη εργασία αντί οκταώρου. Σε μια ΕΟΖ δεν επιτρέπεται η λειτουργία εργατικών σωματείων και γενικά σε μια ΕΟΖ η εργατική νομοθεσία, που ισχύει στην υπόλοιπη εθνική επικράτεια, αναστέλλεται...

Οι αμοιβές και οι συνθήκες εργασίας σε μια ΕΟΖ είναι συνήθως από άθλιες ως αθλιότατες. Οι αμοιβές κυμαίνονται από λίγα ευρώ έως ένα ευρώ ημερησίως ή κάτι παραπάνω. Συχνά προσφέρεται κατάλυμα, εντός ή κοντά στον χώρο εργασίας, στους εργαζόμενους που έρχονται να εργαστούν από άλλες χώρες ή περιοχές. Προτιμώνται μάλιστα τα ζευγάρια, αλλά δεν επιτρέπεται να πάρουν μαζί και τα παιδιά τους ή την υπόλοιπη οικογένειά τους. Στις ΕΟΖ βέβαια δεν απασχολούνται ντόπιοι αλλά μετανάστες. Κυρίως από άλλες χώρες αλλά και περιοχές της ίδιας χώρας (όπως στην Κίνα). Για να εισέλθει κάποιος σε μια ΕΟΖ απαιτείται πάσο, ως είδος διαβατηριου, και η περιοχή φυλάσσεται, ακόμα και ενόπλως, από ιδιωτικές εταιρίες.

Γενικά οι συνθήκες εργασίας είναι κάπως καλύτερες από ένα ναζιστικό στρατόπεδο συγκέντρωσης.

Σήμερα υπάρχουν κοντά 3.000 ΕΟΖ σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της γης. Με μικρότερη ή μεγαλύτερη ένταση στην εκμετάλλευση των εργαζομένων. ΕΟΖ υπάρχουν λοιπόν σχεδόν παντού. Στην γειτονιά μας (Σκόπια, Τουρκία, Πολωνία κλπ), στην Ν. Αφρική (εκεί που είχαμε τα πρόσφατα επεισόδια), στην Ινδία, στην Κίνα, στο Καζακστάν, στην Περσία, στο Πακιστάν, στην Ν. Κορέα… Οι συνθήκες δεν πολυδιαφέρουν.

Στην χώρα μας δεν υπάρχει ακόμα ΕΟΖ, αλλά όπως τουλάχιστον αναφέρει η αγγλική wikipedia στο λήμμα “Special economic zone” σε ειδική για την Ελλάδα παράγραφο, “η γερμανική κυβέρνηση πιέζει για την δημιουργία Ειδικών Οικονομικών Ζωνών στην Ελλάδα και άλλες ευρωπαϊκές χώρες με οικονομίες που αγκομαχούν. Πολλοί βλέπουν αυτή την (γερμανική) υπόδειξη σαν μια βιτρίνα του ρόλου της Γερμανίας στην κρίση, καθώς στοχεύει στο να διευρύνει την δι-ευρωπαϊκό διαχωρισμό βορρά-νότου, ώστε να κερδίσει η δική της οικονομία”.

Ενα αξιοσημείωτο κοινό χαρακτηριστικό που το συναντάμε στην συντριπτική πλειοψηφία των ΕΟΖ είναι ότι οι εργαζόμενοι ΔΕΝ προέρχονται από τον γηγενή πληθυσμό. Στην πλειοψηφία τους είναι μετανάστες. Είτε, πιο σπάνια, εσωτερικοί μετανάστες (στις μεγάλες χώρες όπως Ινδία, Κίνα), είτε, που είναι και ο κανόνας, μετανάστες από άλλες χώρες.

Πρέπει να γνωρίζουμε πως ο καπιταλισμός, οι αγορές, η διεθνής της εκμετάλλευσης, ή όπως αλλιώς το ονομάσουμε, ενδιαφέρεται για την ελεύθερη διακίνηση τριών πραγμάτων: 1) κεφαλαίων 2) εμπορευμάτων και 3) ανθρώπινης εργασίας. Γι’ αυτό και ο καπιταλισμός είναι αδυσώπητος εχθρός των εθνικών συνόρων. Μια και συνήθως τα εθνικά κράτη υψώνουν νομοθετικά και άλλα τείχη προστασίας για να εμποδίσουν αυτή την ελεύθερη και κερδοφόρα για τον καπιταλισμό διακίνηση και να προστατέψουν την εσωτερική τους αγορά και παραγωγή.

Ο λόγος που στις ΕΟΖ προτιμώνται ως εργαζόμενοι οι μετανάστες και όχι οι γηγενείς έχει να κάνει με το ότι οι μετανάστες είναι πιο υπάκουοι, μια και είναι περισσότερο όμηροι, και έτσι πολύ δυσκολότερα οργανώνονται για να διεκδικήσουν τα δικαιώματά τους, καθώς απουσιάζουν βασικά και κρίσιμα στοιχεία συνοχής που θα τους καθιστούσαν ένα συμπαγέστερο σύνολο. Μα κυρίως διότι λείπει η θεμελιώδης σύνδεση με τον τόπο, που τους είναι ξένος και οι ίδιοι ψυχολογικά θεωρούν πως είναι προσωρινοί.

Από την άλλη οι γηγενείς νιώθοντας πως ο τόπος τους ανήκει, μια και θεωρούν πως ως εθνικό σύνολο έχουν όλοι από μία μετοχή στον τόπο τους, τον οποίο επιμένουν να υπερασπίζουν, αποδείχθηκαν ιστορικά πολύ δύστροποι στο να αποδεχθούν την επιβαλλόμενη από τα ειδικά καθεστώτα των ΕΟΖ οικονομική εκμετάλλευσή τους. Ολα αυτά οδηγούν στο να έχουν την τάση να οργανώνονται συχνότερα, ευκολώτερα και μαχητικώτερα.

Για τους παραπάνω λόγους στις ΕΟΖ, στην συντριπτική τους πλειοψηφία σε όλον τον πλανήτη, οι εργαζόμενοι είναι μετανάστες και όχι γηγενείς. Οι γηγενείς είναι ελάχιστοι.

Ο λόγος που η Ευρωπαϊκή Ενωση και άλλοι οργανισμοί, υποβοηθητικοί της εκμετάλλευσης που ασκούν οι διεθνείς αγορές, χρηματοδοτούν Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις (ΜΚΟ) στην χώρα μας, οι οποίες ΜΚΟ παρέχουν υπηρεσίες “υποστήριξης” στους μετανάστες, έχει να κάνει με τις ΕΟΖ που αναμένεται να δημιουργηθούν επί ελληνικού εδάφους. Για τον ίδιο λόγο, και όχι μόνο, βλέπουμε και όλη αυτή την αδυναμία φύλαξης των συνόρων και αυτό το παλλιροϊκό μεταναστευτικό ρεύμα προς την χώρα μας. Ο λόγος είναι τα αναμενόμενα κέρδη που θα έχουν οι αγορές από την απασχόληση των μεταναστών στις ΕΟΖ που πρόκειται να δημιουργηθούν επί ελληνικού εδάφους.

[Παράλληλα φυσικά, μια σειρά από συμμορίες κερδίζουν τεράστια ποσά από την διακίνηση των μεταναστών, την στέγασή τους κατά δεκάδες σε διαμερίσματα, την εκμετάλλευση της εργασίας τους, καθώς και από την δια της συγκέντρωσης υπερβολικού αριθμού μεταναστών σε συγκεκριμένα οικοδομικά τετράγωνα, και της συνακόλουθης φυγής των γηγενών, αναμενόμενης πτώσης των ακινήτων τα οποία στην συνέχεια θα αγοραστούν πάμφηνα και θα αξιοποιηθούν. Ενα σενάριο που τέθηκε σε εφαρμογή σε πολλές μεγαλουπόλεις αυτού του πλανήτη. Τα κέρδη από την μετανάστευση είναι πάντα πολλά και μεγάλα, ιδίως όταν έχουμε να κάνουμε με τέτοιους αριθμούς.]

Στην Θράκη (αλλά και στο Αιγαίο) προετοιμάζεται ένα σκηνικό συνεκμετάλλευσης. Ειδικά στην Θράκη η δημιουργία ΕΟΖ είναι προ των πυλών. Αυτός είναι και ένας από τους λόγους που βλέπουμε τον τουρκικό εθνικισμό να έχει ενεργοποιθεί σε τέτοιον βαθμό τελευταία.

Η αριστερά μας φαίνεται να δυσκολεύεται να διακρίνει την σχέση του καπιταλισμού με τον εθνικισμό, μια και δείχνει να τους έχει αποσυνδέσει, και επιτίθεται συχνά ακόμη και στον φυσικό πατριωτισμό του λαού, που τον βαφτίζει εθνικισμό, λησμονώντας πως ο καπιταλισμός κάνει πάντα μια πολύ συγκεκριμένη πολιτική χρήση του εθνικισμού για να εξυπηρετήσει τα οικονομικά του συμφέροντα και μόνο, όταν φυσικά κάτι τέτοιο τον βολεύει. Ολο το υπόλοιπο διάστημα ο καπιταλισμός διαγωνίζεται σε διεθνισμό και κοσμοπολιτισμό την αριστερά μας, η οποία μοιάζει να έχει αλωθεί από αντιλήψεις πολύ πολύ βολικές για τον καπιταλισμό και τα αναμενόμενα κέρδη του.

Ετσι η αριστερά υιοθετώντας τον εθνικισμό του αντιπάλου, σιωπά για τα όσα κάνει ο τουρκικός εθνικισμός, δηλαδή ο τουρκικός καπιταλισμός, με την βοήθεια και την προτροπή του πάντα συμμάχου του γερμανικού καπιταλισμού, στην Θράκη. Και βαφτίζει εθνικισμό οποιαδήποτε αντίδραση που προέρχεται μόνο από την ελληνική πλευρά. Γνωστό εξάλλου αριστερό στέκι κάλεσε μέχρι και τον επίσης γνωστό εθνικιστή Ντεντέ ως ομιλητή, για να δώσει διαλέξεις περί διεθνισμού και τα παρόμοια.

Στην Θράκη δεν αλωνίζουν μόνο οι τούρκοι εθνικιστές, με διάφορες οργανώσεις που έχουν φιλοτεχνήσει μέχρι και τούρκικη σημαία της Θράκης. Εχουμε και …οικονομικές τουρκικές κινήσεις. Με γερμανικό υπόβαθρο. Υπάρχουν τουρκικές τράπεζες στην περιοχή που έχουν διεισδύσει στην τοπική οικονομία. Εχουμε επίσης το φαινόμενο να κλείνουν ή να παραπαίουν υπερβολικά πολλές τοπικές επιχειρήσεις-εργοστάσια-κλπ, και ένα διαρκώς αυξανόμενο ενδιαφέρον από τουρκικά επιχειρηματικά συμφέροντα για την εξαγορά τους. Με την βοήθεια ειδικών της ημεδαπής που ειδικεύονται σε τέτοιες αγοραπωλησίες ως μεσάζοντες, με το αζημίωτο.

Πρωταγωνιστικό ρόλο στις κινήσεις για την δημιουργία ΕΟΖ στην Θράκη παίζει το τουρκικό προξενείο της Κομοτηνής, και κάποιοι βουλευτές της εκεί μειονότητας. Ο επικεφαλής του τουρκικού προξενείου μάλιστα είναι παρών στις συναντήσεις στελεχών της Deutsche Bank με έλληνες υπουργούς. Και φυσικά η περιοχή έχει δεχθεί εκτός από τις πάμπολλες επισκέψεις τούρκων επιχειρηματιών και την επίσκεψη του κ. Γιούνκερ. Αυτού του κυρίου που τσιμπάει το μαγουλάκι του κ. Στουρνάρα, του υπουργού επί των οικονομικών μας. Δηλαδή οι κινήσεις και οι συζητήσεις είναι σε προχωρημένο στάδιο.

Ολα όμως τα παραπάνω είναι κόκκινο πανί για τμήμα της ελληνικής αριστεράς και όποιος τα αναφέρει αυτομάτως καταχωρίζεται στους σκληρούς ακροδεξιούς εθνικιστές αν όχι στους φασίστες και στους ναζιστές. Μοιάζει σαν η συμπεριφορά αυτού του τμήματος της αριστεράς να πριμοδοτεί τις επιδιώξεις πολύ συγκεκριμένων διεθνών οικονομικών συμφερόντων, ενώ στο όλο ζήτημα εμπλέκεται σαφέστατα και το ζήτημα της αθρόας μετανάστευσης ως μελλοντικού εργατικού δυναμικού στην Θρακική ΕΟΖ, τουλάχιστον.

Αυτό που γίνεται λοιπόν στην Θράκη (και στο Αιγαίο) είναι οτι έχουν κουμπαριάσει επιχειρηματικά συμφέροντα και από τις δύο πλευρές τους Αιγαίου με υψηλή ευρωπαϊκή, γερμανική μάλλον, οικονομική εποπτεία. Ο τουρκικός εθνικισμός προετοιμάζει το έδαφος για ελληνο-τουρκικά μεγαλο-επιχειρηματικά κέρδη, και στο μέλλον ίσως να δούμε μέχρι και τούρκους μετανάστες εργαζόμενους στην ΕΟΖ της Θράκης.

Γύρω από όλα αυτά παίζεται η ελληνική εθνική κυριαρχία επί της περιοχής καθώς και το μέλλον της σε σχέση με την ελλάδα. Η τουρκία έχει πιάσει τα πόστα. Εθνικιστικά και οικονομικά. Και ο έλληνας πρωθυπουργός προφανώς και έχει συζητήσει το θέμα “ΕΟΖ στην Θράκη” με την γερμανική ηγεσία της Ευρωπαϊκής Ενωσης και οι εντολές έχουν δοθεί.

Μένει να δούμε την έκβαση του δράματος.

anarmodios

Ειδικές Οικονομικές Ζώνες

και η μετατροπή της χώρας σε αποικία

γράφει ο Δημήτρης Καζάκης

Ξέρετε τι είναι οι Ειδικές Οικονομικές Ζώνες (ΕΟΖ); Ένα μεγάλο στοίχημα για την ανάπτυξη, μας λέει η κυβέρνηση και οι διάφοροι περίεργοι «τεχνοκράτες» που περιδιαβαίνουν τις περιφέρειες της χώρας και πουλούν φύκια για μεταξωτές κορδέλες. Μάλιστα μια περίεργη ιδιωτική εταιρεία «συμβούλων» περιδιαβαίνει την Θράκη λέγοντας ότι έχει εκπονήσει «μελέτη» που βρίσκει την ΕΟΖ συμφέρουσα λύση. Πρόκειται για το αποκαλούμενο «Χρηματοοικονομικό Φόρουμ της Θράκης», το οποίο μάλιστα έχει κλείσει για τις 24 του μηνός την αίθουσα της Τραπέζης της Ελλάδος για να παρουσιάσει την συμφέρουσα λύση των ΕΟΖ στην Αθήνα.

Το όλο σκηνικό μας θυμίζει τα παπαγαλάκια της εποχής της μεγάλης ληστείας του Χρηματιστηρίου 1998-2000, που εμφανίζονταν ως «ειδικοί χρηματοοικονομικοί σύμβουλοι» και έσπρωχναν μαζικά τον κόσμο στον χαμό. Το ίδιο γίνεται και τώρα. Και μόνο το γεγονός ότι οι εν λόγω «ειδικοί σύμβουλοι» εμφανίζονται παρέα με τον κ. Πάσχο Μανδραβέλη αρκεί για να βγάλει κανείς το ασφαλές συμπέρασμα ότι πρόκειται για μια πολύ σκοτεινή υπόθεση με ακόμη πιο σκοτεινά κίνητρα.

Η υπόθεση των ΕΟΖ δεν είναι πρόσφατη. Δεν ήρθε τώρα στην επιφάνεια που την ανακάλυψαν τα λεγόμενα αντιμνημονιακά κόμματα, δηλαδή ο ΣΥΡΙΖΑ, οι Ανεξάρτητοι Έλληνες και το ΚΚΕ. Κάλιο αργά, παρά ποτέ θα μου πείτε. Και θα είχατε δίκιο, αν όντως είχαν ανακαλύψει τις ΕΟΖ προκειμένου να τις αναδείξουν σε μέτωπα πάλης του λαού. Αντίθετα, όμως, ο ΣΥΡΙΖΑ και οι Ανεξάρτητοι Έλληνες κάνουν αντιπολίτευση όχι από θέση αρχής, αλλά από την σκοπιά των όρων διαχείρισης. Ενώ το ΚΚΕ βρήκε μια ακόμη ευκαιρία να καταγγείλει τον κακό καπιταλισμό και να απαγγείλει το ποίημα με τίτλο Λαϊκή Εξουσία και Οικονομία.

Για να δούμε λοιπόν τι είναι οι ΕΟΖ; Οι ΕΟΖ είναι μια γεωγραφική περιοχή, συνήθως μια πόλη, ένα λιμάνι, ή μια ολόκληρη περιφέρεια, όπου οι οικονομικοί όροι λειτουργίας, το εργασιακό καθεστώς και ο τρόπος διοίκησης δεν έχει σχέση με τα ισχύοντα σε πανεθνικό επίπεδο του κράτους που έχει αποδεχτεί μια τέτοια ζώνη. Πρόκειται δηλαδή για κράτος εν κράτει από οικονομική, διοικητική και εργασιακή σκοπιά. Σκοπός τους είναι να υποδεχτούν ξένες επενδύσεις, ή να συγκεντρώσουν οικονομικές δραστηριότητες υπό ειδικό προνομιακό καθεστώς, το οποίο κατά τα άλλα είναι ανεπίτρεπτο με βάση την εθνική νομοθεσία.

Κι επομένως το πρώτο ερώτημα είναι το εξής: Ακόμη κι αν δεχτούμε ότι μια ΕΟΖ είναι πόλος προσέλκυσης ξένων ή ντόπιων επενδύσεων, ποιο θα είναι το όφελος για την χώρα και το λαό της όταν αυτές θα γίνουν υπό καθεστώς φορολογικής, εργασιακής και διοικητικής ασυλίας; Σε τι συνεισφέρει μια επένδυση όταν δεν πληρώνει φόρους, ούτε καν ΦΠΑ, απασχολεί και αμοίβει εργαζόμενους με όρους χειρότερους από τα ελάχιστα που προβλέπει η εθνική νομοθεσία και μπορεί ελεύθερα να εξάγει τα κέρδη της στο εξωτερικό; Τα παπαγαλάκια των ΕΟΖ μιλάνε για νέες θέσεις εργασίας. Από πότε όμως κάθε θέση εργασίας είναι αποδεκτή; Αν είναι έτσι, τότε γιατί δεν επενδύουμε σε οίκους ανοχής για να δημιουργήσουμε νέες θέσεις εργασίας για γυναίκες και παιδιά, ενώ οι άνδρες θα μπορούσαν κάλλιστα να βρουν θέσεις εργασίας ως νταβατζίδες. Γιατί όχι; Δηλαδή οι πολιτικοί μας που παίζουν αυτόν τον ρόλο για ολόκληρη την χώρα, είναι χαζοί; Θέσεις εργασίας δεν είναι κι αυτές. Ανάπτυξη δεν προσφέρουν; Γιατί να τις αρνηθούμε;

Μην βιάζεστε να απορρίψετε το όλο ζήτημα σαν ακραίο παράδειγμα. Τα παπαγαλάκια των ΕΟΖ, σαν το «Χρηματοοικονομικό Φόρουμ της Θράκης» όταν μιλάνε για νέες θέσεις εργασίας, με τέτοιους όρους θέσεις εννοούν. Αν θα υπάρξουν, γιατί αυτό που δεν λένε είναι ότι στις ΕΟΖ που δεν είναι απλές ζώνες ελεύθερου εμπορίου, οι εργαζόμενοι που απασχολούνται είναι κατά κύριο λόγο μετανάστες, του εξωτερικού, ή του εσωτερικού. Είναι πολιτική των επενδυτών στις ΕΟΖ να μην προσλαμβάνουν ντόπιους για να μην έχουν προβλήματα όταν τους απολύουν.

Η ιδέα των ΕΟΖ προήλθε από τα γεράκια του Σίτι, δηλαδή του τραπεζικού καρτέλ στο κέντρο του Λονδίνου, ήδη από την δεκαετία του 1970. Καθώς η αποικιοκρατία έπνεε τα λοίσθια εκείνη την εποχή και οι πολυεθνικές τα έβρισκαν σκούρα στις σχέσεις τους με τις απελευθερωμένες χώρες, έπρεπε να βρεθεί ένας τρόπος να διατηρηθούν τα οικονομικά προνόμια των αποικιοκρατών, υπό καθεστώς τυπικής πολιτικής ανεξαρτησίας της παλιάς αποικίας. Η λύση ήταν οι ΕΟΖ. Μ’ αυτές οι παλιοί αποικιοκράτες επιχειρούσαν να επαναφέρουν σε νέα σύγχρονη μορφή το καθεστώς των παλιών διομολογήσεων.

Οι διομολογήσεις ήταν μια ανισότιμη, ανισομερής και ανισοβαρής συνθήκη με βάση την οποία οι έμποροι και γενικά οι υπήκοοι ενός «πολιτισμένου» κράτους της Δύσης είχαν ειδικό προνομιακό καθεστώς στα πλαίσια ενός «βάρβαρου», ή «απολίτιστου» κράτους, όπως π.χ. ήταν τα κράτη της Ανατολής και της Αφρικής. Στο καθεστώς διομολογήσεων περιλαμβάνονταν πολύ συχνά μονοπωλιακά εμπορικά δικαιώματα σε βάρος του κράτους υποδοχής και φυσικά ετεροδικία για τους ξένους υπηκόους. Το καθεστώς αυτό των διομολογήσεων άρχισε να καταρρέει στον μεσοπόλεμο, ενώ αμέσως μετά τον 2^ο παγκόσμιο πόλεμο καταργήθηκε οριστικά. Η τελευταία χώρα που ιστορικά απαλλάχθηκε από το καθεστώς των διομολογήσεων ήταν η Κίνα το 1947. Κρατήστε το αυτό.

Οι ΕΟΖ λοιπόν είναι μια επαναφορά των διομολογήσεων υπέρ των ξένων επενδυτών. Όμως την δεκαετία του ’70 οι μνήμες της αποικιοκρατίας ήταν ακόμη πολύ νωπές για να δεχθούν οι απελευθερωμένες χώρες την επαναφορά της από την πίσω πόρτα με τις ΕΟΖ. Η πρώτη μεγάλη επιτυχία των παλιών αποικιοκρατών ήταν όταν κατόρθωσαν να πουλήσουν την ιδέα στην νέα ηγεσία της Κίνας στα τέλη της δεκαετίας του ’70. Κι έτσι η τελευταία χώρα που απαλλάχθηκε από τις διομολογήσεις, ήταν η πρώτη που τις επανέφερε με την μορφή των ΕΟΖ.

Το μικρό ψαροχώρι του Σεντζέν ήταν η πρώτη ΕΟΖ το 1980. Μέσα σε μια δεκαετία είχε μετατραπεί σε μια λαμπερή μεγαλούπολη των 9 εκατομμυρίων κατοίκων. Για τους πλασιέ των ΕΟΖ επρόκειτο για «θαύμα» και φυσικά εξαιρετικό επιχείρημα υπέρ των ζωνών, παρουσιάζοντας διαφάνειες με τους ουρανοξύστες και την φανταχτερή βιτρίνα της πόλης. Βέβαια, ξεχνούν πάντα το παρασκήνιο της πόλης. Την μαζική φτώχεια, ειδικά των εργατών που ζουν σε εργοστασιακές τρώγλες χωρίς δικαιώματα με αμοιβές δουλοπάροικου της εποχής της Ουράνιας Αυτοκρατορίας. Την εγκληματικότητα που ανθεί με το λαθρεμπόριο κάθε είδους. Την πολιτική και κοινωνική διαφθορά που συνιστά την Νο 1 βιομηχανία στην Κίνα.

Με εμπροσθοφυλακή τους Κινέζους να ανοίγουν τις πόρτες των χωρών που έτρεφαν μια μεγάλη δυσπιστία για τους παλιούς αποικιοκράτες, τα αρπακτικά του Σίτι κατόρθωσαν να πλασάρουν την ΕΟΖ σε μερικές χώρες της Αφρικής. Όμως, οι μνήμες των δεινών της αποικιοκρατίας που ήταν ακόμη νωπές, καθώς και οι πάλη των πληθυσμών των απελευθερωμένων χωρών για μια ολόπλευρη ανάπτυξη των πλούσιων χωρών τους, δεν επέτρεπε την διάδοση των ΕΟΖ. Σύμφωνα με το Διεθνές Γραφείο Εργασίας το 1986 λειτουργούσαν μόλις 176 ζώνες σε 47 χώρες στον πλανήτη. Ενώ το 2006 είχαν φτάσει τις 3.500 σε 130 χώρες.

Τι επέτρεψε την εκτίναξη του αριθμού των ΕΟΖ; Η επικράτηση των ανοιχτών αγορών κεφαλαίου, η αποπνικτική εξάρτηση των λιγότερο ανεπτυγμένων οικονομιών από τις πολυεθνικές και η έξαρση του κρατικού δανεισμού, ο οποίος μετά την δεκαετία του 1990 γνωρίζει πρωτοφανή επίπεδα για την ιστορία της παγκόσμιας οικονομίας. Έτσι, όποια χώρα έκανε το τραγικό λάθος να εξαρτήσει την ανάπτυξή της από επενδύσεις, ή κεφάλαια του εξωτερικού, αμέσως δεχόταν την επίσκεψη ενός «ειδικού» κλιμακίου, το οποίο βεβαίως πρότεινε ως απαραίτητη προϋπόθεση την κλασσική συνταγή της βίαιης προσαρμογής, αλλά και το καθεστώς διομολογήσεων για τους επενδυτές με την μορφή της ΕΟΖ.

Η υπόθεση των ΕΟΖ στην Ελλάδα δεν είναι τωρινή. Ούτε ξεκίνησε με την υπαγωγή μας στο καθεστώς της τρόικας. Τότε αποκαλύφθηκε. Είχε ξεκινήσει από πολύ νωρίτερα. Οι εγχώριες κυβερνήσεις του ευρώ είχαν προσφερθεί από πολύ νωρίς να γίνουν το πειραματόζωο για την μετατροπή ολόκληρης της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε ΕΟΖ. Μην ξεχνάμε ότι οι προσπάθειες του Ευρωπαϊκού λόμπι να μετατρέψουν τις οικονομίες των χωρών μελών σε ΕΟΖ ήταν άοκνες. Με τη δημοσίευση, τον Ιανουάριο του 2004 της πρότασή της για οδηγία σχετικά με τις υπηρεσίες στην εσωτερική αγορά, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δρομολόγησε την πιο ριζική και πιο ολοκληρωμένη επίθεση, στο κοινωνικό κράτος εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η πρόταση αυτή ήταν το πνευματικό τέκνο της ΓΔ Εσωτερικής Αγοράς με επικεφαλής τον Επίτροπο Φριτς Μπολκενστάιν, και ουσιαστικά καλύπτει όλες τις υπηρεσίες.

Η οδηγία επεδίωκε την σταδιακή εξάλειψη των εθνικών περιορισμών και την συστηματική υπονόμευση του εθνικού δικαίου, εισάγοντας την αρχής της «χώρας προέλευσης». Με την έγκριση της οδηγίας, επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών στην ΕΕ θα πρέπει να συμμορφώνονται μόνο με τις απαιτήσεις της χώρας προέλευσής τους. Τα άλλα κράτη μέλη όπου οι επιχειρήσεις δραστηριοποιούνται δεν θα επιτρέπεται να επιβάλλουν περιορισμούς ή ελέγχους. Η Επιτροπή θέλει να απαγορεύσει ακόμα και την υποχρεωτική καταχώρηση στα εθνικά φορολογικά μητρώα, όταν μια εταιρεία ανοίγει επιχείρηση σε άλλο κράτος μέλος. Ούτως εχόντων των πραγμάτων, η αρχή της «χώρας προέλευσης» καταργεί ουσιαστικά την αποτελεσματική εποπτεία της επιχειρηματικής δραστηριότητας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Κάθε επιχείρηση θα είναι σε θέση να αποφευχθεί τους εθνικούς περιορισμούς με τη μετεγκατάσταση της έδρα της σε μια χώρα ευκαιρίας, ή απλά με την ίδρυση μιας εταιρείας βιτρίνας, ή οφ σορ, σε άλλο κράτος μέλος. Οι συλλογικές συμβάσεις εργασίας, οι απαιτήσεις σχετικά με τα προσόντα, τα πρότυπα προστασίας του περιβάλλοντος και του καταναλωτή, τα πάντα μπορούν να παρακαμφθούν εύκολα και φθηνά.

Αυτή είναι η πεμπτουσία της ΕΟΖ, που η ΕΕ προώθησε πρώτα στις περιφερειακές της οικονομίες όπως είναι η Πολωνία, η Ρουμανία, η Ουγγαρία, η Ιρλανδία, κ.ά.. Απλά με τις ΕΟΖ οι επενδυτές και οι εταιρείες δεν χρειάζεται καν να κάνουν τον κόπο να αλλάξουν έδρα, ή να στήσουν μια εικονική έδρα σε βολική «χώρα προέλευσης».

Όμως για να επιβληθεί μια ΕΟΖ χρειάζεται να υπάρχει η δυνατότητα διοικητικής αυτοτέλειας της περιοχής που θα εκχωρηθεί. Κι αυτό έγινε στην Ελλάδα με την εισαγωγή του Καλλικράτη, του οποίου ο κεντρικός στόχος ήταν ευθύς εξαρχής να κατακερματίσει το ενιαίο και αδιαίρετο της εθνικής επικράτειας σε ημιαυτόνομες περιφέρειες και δήμους προκειμένου να διευκολύνει την ιδιωτικοποίησή τους και την εκχώρησή τους σε ιδιώτες επενδυτές για ανάπτυξη. Το έγραφα και το φώναζα από το 2010.

Ακολούθησε τον Ιούλιο του 2011 η ψήφιση του εφαρμοστικού νόμου του μεσοπρόθεσμου με βάση τον οποίο δινόταν η δυνατότητα με απλή υπουργική απόφαση να παραχωρηθεί το σύμπαν στην ελληνική επικράτεια. Έως και η αιγιαλίτιδα ζώνη, όπου ο ιδιώτης επενδυτής θα μπορούσε να μπαζώσει και να επαναχαράξει την ακτογραμμή κατά πώς τον συμφέρει μόνο με την σύμφωνη γνώμη του υπουργού. Όλα στο βωμό των ιδιωτών επενδυτών, οι οποίοι θα μπορούσαν να εξαιρεθούν από κάθε περιορισμό της εθνικής νομοθεσίας σχετικά με το περιβάλλον, την αρχαιολογία, τα καταναλωτικά πρότυπα ασφαλείας, κοκ, με μόνη την ένταξή τους στις επενδύσεις fast track, όπως χαρακτηρίστηκαν. Τέλος, επανήλθε το δικαίωμα επιφανείας, ένα παλιό φεουδαρχικό προνόμιο, με βάση το οποίο ένας ιδιώτης επενδυτής αποκτά δικαιώματα κυριότητας σε ιδιοκτησία που δεν του ανήκει.

Έτσι φτάσαμε στις ΕΟΖ, δηλαδή στην εκχώρηση κρίσιμων υποδομών, δήμων και ολόκληρων περιφερειών υπέρ ξένων επενδυτών.

Όταν σκόπιμα και μεθοδευμένα το ένα μετά το άλλο πακέτο μέτρων βάθαιναν την ύφεση στην ελληνική οικονομία και οδηγούσαν στην απελπισία την κοινωνία, τότε βγήκαν πρώτοι οι Γερμανοί και μίλησαν για ΕΟΖ. Στις 6-7/10 του 2011 ο αντιπρόεδρος της Μέρκελ, Φίλιπ Ρέσλερ επικεφαλής πολυπληθούς επιχειρηματικής αντιπροσωπείας ήρθε για διήμερη επίσκεψη στην Ελλάδα και έθεσε ανοιχτά θέμα ΕΟΖ. Η τότε κυβέρνηση συμφώνησε για τέσσερις πιλοτικές ΕΟΖ στην Θράκη, την Ήπειρο, την Πελοπόννησο και στο Νότιο Αιγαίο. Συμφώνησε επίσης να εγκατασταθεί ειδικός γκαουλάιτερ που θα αναλάβει επί τόπου την διερεύνηση των δυνατοτήτων για ΕΟΖ. Αυτός ήταν ο κ. Φούχτεν που ήδη έχει εγκατασταθεί μόνιμα στην Θεσσαλονίκη και γυρίζει ανά την επικράτεια αναζητώντας ευκαιρίες για ΕΟΖ.

Λίγες ημέρες αφού ο κ. Σόιμπλε είχε ξεκαθαρίσει δημόσια ότι η Ελλάδα πρέπει να αποδεχτεί την «εκχώρησης εθνικής κυριαρχίας» και με τις ΕΟΖ, ο κ. Όλι Ρεν εκ μέρους της Επιτροπής βρήκε «καλή ιδέα» τις ΕΟΖ. «Ο κ. Ρεν, απαντώντας σε ερώτηση του ευρωβουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ, κ. Ν. Χουντή έστειλε ένα ιδιαίτερα ανησυχητικό μήνυμα για την Ελληνική Οικονομία, χαρακτηρίζοντας ως«καλή ιδέα» την δημιουργία ΕΟΖ, η καθιέρωση των οποίων θα σημαίνει «κούρεμα» μισθών, ισχνή φορολόγηση και τη δημιουργία εξωφρενικών εσωτερικών ανισοτήτων σε επίπεδο ανταγωνισμού μεταξύ των επιχειρήσεων,» έγραφε το Βήμα (31/10/11).

Όπως οι παλιοί ναζί στην διάρκεια της πρώτης κατοχής δεν δυσκολεύτηκαν να βρουν συνεργάτες και δοσίλογους, έτσι έγινε και τώρα. Διαγκωνίζονται τα ντόπια μεγαλοσυμφέροντα για να διασφαλίσουν μερίδιο από την λεηλασία των ΕΟΖ. Ο γνωστός κ. Μίχαλος σε διαρκή συνεννόηση με τον εφοπλιστή κ. Βενιάμη και άλλα μαύρα κοράκια εγχώριας εσοδείας βιάζονται να κερδίσουν τα προνόμια μιας ΕΟΖ προκειμένου να διαπραγματευτούν μερίδιο με τον νέο κατακτητή.

Η τωρινή κυβέρνηση όπως είναι φυσικό έχει αναδείξει τις ΕΟΖ ως βασική της επιλογή. «Η θεσμοθέτηση των Ειδικών Οικονομικών Ζωνών, τις οποίες έχουμε αναφέρει και στις προγραμματικές δηλώσεις, αποτελεί ένα συμπληρωματικό μέτρο στις τρέχουσες διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που έχει αναλάβει η ελληνική κυβέρνηση. Μιλάμε για Ζώνες με ειδικά φορολογικά και διοικητικού χαρακτήρα κίνητρα,» δήλωσε (28/8) ο φερόμενος υπουργός της εγχώριας κυβέρνησης κ. Χατζηδάκης με ιδιαίτερες επιδόσεις στο ξεπούλημα. Βέβαια είπε επίσης ότι «οι τυχόν αλλαγές σχετικά με τις ΕΟΖ, θα γίνουν με απόλυτο σεβασμό και πλήρη εφαρμογή των κανόνων του ισχύοντος εργατικού
δικαίου.»

Αυτό βέβαια που δεν είπε είναι ότι οι ΕΟΖ δουλεύουν με μετανάστες, είτε από την ενδοχώρα, είτε από το εξωτερικό. Κι αυτό γιατί ο μέσος όρος απασχόλησης στην ΕΟΖ δεν υπερβαίνει τον ένα χρόνο. Το προσωπικό που απασχολείται προσλαμβάνεται από ειδικά γραφεία ευρέσεως εργασίας με ατομικές συμβάσεις προσωρινής απασχόλησης. Η επιχείρηση πληρώνει τα ειδικά γραφεία και αυτά τους εργαζόμενους. Στον Αραβικό κόσμο οι ατζέντηδες των μεταναστών παρακρατούν το 50% του μεροκάματου.

Με τον τρόπο αυτό οι επιχειρήσεις ανά πάσα στιγμή μπορούν να απολύσουν χωρίς κανένα κάλυμμα ή αποζημιώσεις. Κι επειδή η κυβέρνηση των δοσίλογων είναι αρκετά ανάλγητη ώστε να θεσμοθετήσει ότι αν προσληφθεί έλληνας εργαζόμενος θα πρέπει να τηρηθεί η εθνική εργατική νομοθεσία, έχει ξαμολήσει παράλληλα την επιχείρηση «Ξένιο Ζευς» προκειμένου να μαντρώσει τους μετανάστες που θα χρειαστούν αύριο οι επενδυτές των ΕΟΖ.

Το προβλέπει ήδη ο νόμος. Ο νόμος 3907 του 2011 στο άρθρο 37 παρ. 5 αναφέρεται:

«Σε περίπτωση αδυναμίας των αρμόδιων κατά περίπτωση αρχών να διασφαλίσουν με ίδιους πόρους ή μέσα ότι οι υπήκοοι τρίτων χωρών των οποίων η απομάκρυνση έχει αναβληθεί, απολαμβάνουν κατά το χρονικό διάστημα της αναβολής, στοιχειώδεις όρους αξιοπρεπούς προσωρινής στέγασης σε εγκαταστάσεις δημόσιου ή κοινωφελούς χαρακτήρα και γενικότερα ότι καλύπτουν τις άμεσες βιοτικές τους ανάγκες, μπορεί να επιτραπεί, μετά από σχετική άδεια, να απασχολούνται ως μισθωτοί σε τομείς απασχόλησης σε συγκεκριμένες περιοχές της Χώρας. Με προεδρικό διάταγμα, που εκδίδεται μετά από πρόταση των Υπουργών Εσωτερικών, Αποκέντρωσης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης, Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης και Προστασίας του Πολίτη, καθορίζονται οι τομείς απασχόλησης και οι περιοχές της Χώρας όπου μπορούν να ασχολούνται ως μισθωτοί οι υπήκοοι τρίτων χωρών των οποίων έχει αναβληθεί η απομάκρυνση, το καθεστώς της ασφαλιστικής τους κάλυψης, οι όροι, οι προϋποθέσεις, οι διαδικασίες και τα αρμόδια για τη χορήγηση της άδειας εργασίας όργανα, καθώς και κάθε άλλο σχετικό θέμα.»

Καταλαβαίνουμε τι έχουν νομοθετήσει; Ότι όποιον παράνομο μετανάστη έχουν συλλάβει και έχουν κλείσει σε στρατόπεδο συγκέντρωσης, αλλά έχουν αναβάλει – για οποιονδήποτε λόγο – την απέλασή του, μπορεί η κυβέρνηση να τον στείλει να δουλέψει ως μισθωτό οπουδήποτε στην χώρα. Και με όρους που θα αποφασίσει η ίδια. Τι κάνει νιάου-νιάου στα κεραμίδια. Πάντως όχι σκύλος!

Οι ΕΟΖ είναι χώροι όπου εκχωρείται η εθνική κυριαρχία ενός λαού υπέρ των ιδιωτών επενδυτών. Είναι χώροι όπου κυριαρχεί η ανομία, το έγκλημα και η άγρια εκμετάλλευση της εργασίας, κυρίως των μεταναστών. Πουθενά σε καμιά χώρα όπου επιβλήθηκαν δεν βοήθησαν στην ανάπτυξη, ή την επιβίωση του πληθυσμού. Το αντίθετο. Οι ΕΟΖ είναι οι «μαύρες τρύπες» της παγκόσμιας οικονομίας όπου με όρους πλήρους αδιαφάνειας και σε συνθήκες ανομίας κινούνται μαύρες επενδύσεις, μαύρα κεφάλαια, εμπορεύματα και εργασία, που καμιά πολιτισμένη κοινωνία δεν θα αποδεχόταν. Τέτοια χώρα θέλουμε να καταντήσουμε;

Δημοσιεύτηκε στο Χωνί, 9/9/2012

dimitriskazakis