Το θέμα ανέπτυξε ο Παναγιώτης Τριανταφύλλου, κοινωνιολόγος, εγκληματολόγος,  επιστημονικά υπεύθυνος του Κέντρου Πρόληψης Ναρκωτικών «Διέξοδος» του Δήμου Αχαρνών...

Στόχος ήταν ο προβληματισμός και η ενημέρωση  εκπαιδευτικών και τους γονέων ώστε να επισημανθούν τρόποι επίλυσης προβληματικών καταστάσεων που παράγουν και προάγουν τη βία και την επιθετικότητα.

«Βία είναι η εμπρόθετη χρήση φυσικής δύναμης ή εξουσίας, επαπειλούμενη ή πραγματική, εναντίον ενός άλλου προσώπου, του ίδιου του εαυτού ή μιας ομάδας ανθρώπων, η οποία έχει ως αποτέλεσμα την επέλευση ή την αυξημένη πιθανότητα επέλευσης, τραυματισμού, θανάτου, ψυχολογικής βλάβης, στρεβλής ανάπτυξης ή αποστέρησης», σημείωσε μεταξύ άλλων ο κ. Τριανταφύλλου.

Σύμφωνα με όσα ακούστηκαν την βία παράγει και προάγει:

*Το κοινωνικό σύστημα: Η εξουσία ανεξαρτήτως πολιτικού συστήματος επιβάλλει το κανονιστικό και πολιτισμικό πλαίσιο λειτουργίας μιας κοινωνίας μέσω της νομιμοποιημένης άσκησης φυσικής και συμβολικής βίας. Η βία προσδιορίζεται ως πολιτική, κοινωνική, οικονομική, πολιτισμική.

* Οι κοινωνικοί θεσμοί όπως η εκπαίδευση. Η υποχρεωτική εκπαίδευση αποτελεί άσκηση πολιτισμικής βίας καθότι επιβάλλει το κυρίαρχο πολιτισμικό πλαίσιο.

* Η εχθρότητα ανάμεσα σε διαφορετικά κοινωνικά συστήματα με συγκρουόμενα πολιτικοκοινωνικά και γεωπολιτικά συμφέροντα.

* Η αντιπαλότητα διαφορετικών κοινωνικών τάξεων, στρωμάτων, ομάδων λόγω διαφορετικών ιδεολογικών, πολιτικών, κοινωνικοοικονομικών συμφερόντων και αξιών.

* Οι κοινωνικοοικονομικές αποστερήσεις, η φτώχεια και ο κοινωνικός αποκλεισμός.

* Ο σύγχρονος τρόπος ζωής στις μεγαλουπόλεις, ο υπερπληθυσμός, ο συνωστισμός, η ηχορύπανση, η υπέρμετρη αστικοποίηση.

* Η δραματοποίηση της βίας και επιθετικότητας στα  ΜΜΕ και κύρια η ψυχαγωγική θέαση των εκδηλώσεων τους στους τηλεοπτικούς δεκτές

* Η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας, του εγωκεντρισμού, της ατομικής ευθύνης.

* Η αδυναμία κατανόησης της διαφορετικότητας, η έλλειψη επικοινωνίας και συνεργασίας.

* Η απουσία αυτοελέγχου, η μη αποδοχή και θέσπιση ορίων στη συμπεριφορά του ατόμου.

* Η αδυναμία αναγνώρισης και διαχείρισης έντονων συναισθημάτων.

* Η αδυναμία επιτυχούς διαχείρισης και αποφόρτισης του θυμού.

* Η αντίληψη ότι η υποχώρηση σε μια σύγκρουση δηλώνει αδυναμία.

* Η έλλειψη δεξιοτήτων άμβλυνσης και επίλυσης της σύγκρουσης.

* Η απουσία εκπαίδευσης στην μη άσκηση βίας για την επίλυση προβληματικών καταστάσεων, στην ανάπτυξη και ενίσχυση επικοινωνιακών

 Σχολική Επιθετικότητα (School Bullying)

 Σύμφωνα με την Besag (1989) η σχολική επιθετικότητα (bullying) είναι συχνά μια διάθεση παρά μια δράση. Γι’ αυτό το λόγο λέει πως είναι «ένα πολυδιάστατο πρόβλημα» που έχει τις ρίζες του σε πολλές αλληλένδετες διαδικασίες όπως είναι το ταμπεραμέντο, κοινωνική συμπεριφορά, η φυσιολογική εξέλιξη, το επίπεδο επικοινωνίας, το επίπεδο αυτοεκτίμησης και αυτοπεποίθησης του παιδιού. Ορίζει δε, τη σχολική επιθετικότητα σαν «επαναλαμβανόμενη επίθεση – φυσική, ψυχολογική, κοινωνική, λεκτική – από εκείνους που είναι σε θέση ισχύος σε εκείνους που είναι αδύναμοι να αντισταθούν, με την πρόθεση να προξενήσουν δυστυχία για το δικό τους καλό και για τη δική τους ευχαρίστηση»

                  ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΜΑΛΗ ΕΠΙΛΥΣΗ ΣΥΓΚΡΟΥΣΗΣ

 Η κατάλληλη στιγμή

 •           Αν σε απασχολεί κάτι, είναι καλή ιδέα να προτείνεις μια συζήτηση για το προκείμενο θέμα και να συμφωνήσεις με το άλλο άτομο για ένα ξεκάθαρο χώρο – χρονικό πλαίσιο διαλόγου. Υπάρχει μεγαλύτερη διάθεση κατανόησης όταν επικρατεί ηρεμία παρά όταν επικρατεί εχθρική διάθεση.

•             Μην προσπαθείς να λύσεις τη διαφορά, όταν ο άλλος είναι κουρασμένος, έχει πιει ή όταν υπάρχουν τρίτοι, οι οποίοι μπορεί να υποστηρίξουν τη μία ή την άλλη πλευρά και να οξύνουν την ένταση.

•           Αν είναι δυνατό η διαφορά θα πρέπει να λύνεται άμεσα για να αποφευχθεί η κλιμάκωση της. Παρ’ όλα αυτά σε καταστάσεις που το άτομο είναι θυμωμένο, συγχυσμένο, αναστατωμένο, πιωμένο, ή κρατά μια αμυντική στάση και δεν έχει πρόθεση να ακούσει,  είναι καλύτερα να μην επεμβαίνουμε άμεσα αλλά να περιμένουμε να εκτονωθεί η ένταση του.

 Ενεργητική ακρόαση

 •                Η ενεργητική προσήλωση μας σε ότι μας λέει ο συνομιλητής μας γενικά ακούγεται εύκολη διαδικασία, αλλά είναι και το πιο δύσκολο κομμάτι σε ένα συμβουλευτικό διάλογο. Οι περισσότερες παρεξηγήσεις γίνονται γιατί δεν κατανοούμε τα λόγια των άλλων. Γι’ αυτό και πρέπει να ακούς προσεκτικά, να είσαι ανοικτός στη κριτική, και αν δεν είσαι σίγουρος για το τι λέει ο άλλος, να το ελέγχεις.

•           Προσπάθησε να διατηρήσεις την ψυχραιμία σου και πες στον εαυτό σου «μπορώ να το χειριστώ». Κάνε εμφανή την προσεκτική ακρόαση με τη γλώσσα του σώματος, δηλαδή να κοιτάς αυτόν που σου μιλάει, να είσαι καθιστός και όχι πίσω από μια έδρα ή ένα γραφείο, να μη σταυρώνεις ή σηκώνεις επιθετικά τα χέρια και γενικά να μην έχεις ύφος ή στάση ανακριτική ή αμυντική.

•           Να ελέγχεις αυτά που σου λέει και να τον διαβεβαιώνεις ότι τον καταλαβαίνεις. Όταν λες κάτι να δίνεις στον άλλον την ευκαιρία να απαντάει. Φρόντισε να μην επιταχύνεις το ρυθμό της συζήτησης, η εκτόνωση της έντασης χρειάζεται χρόνο για άμβλυνση και επεξεργασία της προβληματικής κατάστασης.          

 ΜΗ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΖΕΙΣ ΤΟ ΑΤΟΜΟ

   Περιέγραψε τη συμπεριφορά και το πώς αυτή σε επηρεάζει – Μη χαρακτηρίζεις το άτομο.

  Παράδειγμα:

- Η μητέρα λέει: «Είσαι το πιο ακατάστατο παιδί που υπάρχει».

- Προτεινόμενη εναλλακτική λύση: «Εγώ ενοχλούμαι Γιάννη, όταν  βρίσκω τα ρούχα σου πεταμένα στο πάτωμα. Συχνά νιώθω ότι με εκμεταλλεύεσαι. Από εδώ και στο εξής μην περιμένεις να μαζεύω το δωμάτιο σου.

 ΕΛΕΓΞΕ ΤΟ ΚΙΝΗΤΡΟ ΣΟΥ

 «Έχω πρόθεση να φανώ χρήσιμος; Θέλω πραγματικά να βελτιώσω τη σχέση μου ή θα συνεχίσω να συγκρούομαι;». Θα πρέπει να υπάρχει εμπιστοσύνη κι ενδιαφέρον μεταξύ των εμπλεκομένων στη διαφορά. Συχνά, ωφελεί να λες κάτι που εκτιμάς ή που σου αρέσει στον άλλον καθώς προσπαθείς να λύσεις το συγκεκριμένο ζήτημα. Εξήγησε για ποιο λόγο είναι σημαντικό για σένα να βρεθεί λύση. Προσπάθησε να καταλάβεις πόσο επηρεάζουν τον άλλον αυτά που λες.

 ΖΗΤΑ ΞΕΚΑΘΑΡΑ ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΘΕΛΕΙΣ

 Πες χωρίς περιστροφές, αυτό που θα ήθελες να κάνει ή να μην κάνει το άτομο με το οποίο έχεις τη διαφορά. Φυσικά, αυτό που ζητάς θα πρέπει να είναι εφικτό και να μην εκμεταλλευτείς τις πιθανές ενοχές του ατόμου.

 ΕΛΕΓΞΕ

 Στο τέλος της συζήτησης, έλεγξε αν έχετε φθάσει σε συμφωνία με το άλλο πρόσωπο. Αν ένα από τα δύο μέρη δεν είναι ικανοποιημένο, συμφωνήστε να το συζητήσετε και πάλι.