Αναλυτικά

Ο ΑΓΙΟΣ ΠΟΛΥΚΑΡΠΟΣ επίσκοπος Σμύρνης
Γεννήθηκε 60 χρόνια περίπου μετά το Χριστό. Στον 20ό χρόνο της ηλικίας του έγινε χριστιανός. Όπως γράφει ο μαθητής του Ειρηναίος, ο Πολύκαρπος ήταν στολισμένος με μεγάλη σωφροσύνη, αυστηρότητα ηθών και ολόψυχη αφοσίωση στη διδασκαλία του θείου λόγου. Τα προτερήματα του αυτά και ή γενναιοψυχία του, τον έκαναν πολύ αγαπητό στον ευαγγελιστή Ιωάννη, πού αργότερα τον ανέδειξε επίσκοπο Σμύρνης. Στο αξίωμα αυτό, επιτελούσε τα καθήκοντα του με ζήλο καθαρά αποστολικό. Αναδείχθηκε ο διδάσκαλος, ο πατήρ, ο ποιμήν, ο φρουρός. Όταν άρχισαν οι διωγμοί κατά των χριστιανών, επί αυτοκράτορα Αντωνίου Πίου, ο ανθύπατος της Μ. Ασίας Στάτιος Κοδράτος, μετά από μανιώδη απαίτηση του ειδωλολατρικού όχλου, συνέλαβε τον Πολύκαρπο και τον διέταξε να βλασφημήσει δημόσια το Χριστό. ο γέροντας επίσκοπος απάντησε: "Επί 86 χρόνια Τον υπηρετώ, χωρίς καθόλου να με αδικήσει. Και πώς μπορώ τώρα να βλασφημήσω τον Βασιλέα και Σωτήρα μου;" Αμέσως τότε, τον έριξαν στη φωτιά να καεί ζωντανός. Άλλ' ή φωτιά τον αφήνει ανέγγιχτο! Τότε, ένας δήμιος τον χτυπά με το ξίφος του και τον θανατώνει. Έτσι στις 23 Φεβρουαρίου του 167, ο μέγας αθλητής της πίστης τερματίζει τη ζωή του. Στο πρόσωπο του, βέβαια, εφαρμόστηκε πλήρως ο λόγος του Θεού στην Αποκάλυψη: "Μηδέν φόβου, ά μέλλεις παθεϊν... Γίνου πιστός άχρι θανάτου και δώσω σοι τον στέφανον της ζωής"1. Δηλαδή, μη φοβάσαι γι' αυτά πού πρόκειται να πάθεις. Φρόντιζε να είσαι πιστός μέχρι θανάτου και εγώ θα σου δώσω το στεφάνι της αιώνιας ζωής.
1. Αποκάλυψη Ιωάννου, 6ΊΟ.


Απολυτίκιο. Ήχος δ'. Ταχύ προκατάλαβε.
Την κλήσιν τοις έρνοις σου, έπισφραγίσας σοφέ, έλαια κατάκαρπος, ώφθης εν οίκω Θεού, Πολύκαρπε ένδοξε· συ γαρ ως Ιεράρχης, και στερρός Αθλοφόρος, τρέφεις την Έκκλησίαν, λογική εύκαρπία, πρεσβεύων Ίερομάρτυς, υπέρ των ψυχών ημών.


ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΙΩΑΝΝΗΣ, ΜΩΫΣΗΣ, ΑΝΤΙΟΧΟΣ και ΑΝΤΩΝΙΟΣ (ή Άντωνίνος)
Άπ' αυτούς ο Ιωάννης, υπήρξε μαθητής του όσ. Λιμναίου (22 Φεβρουαρίου). Διακρίθηκαν και οι τέσσερις για την έγκράτεια και την πνευματικότητα, πού έδειξαν στην ασκητική ζωή τους. Δεν υπήρξαν μόνο ακτήμονες, ήρωες της αγρυπνίας και αθλητές της προσευχής- αλλά έλαμψαν και για την πραότητα τους, τη μετριοπάθεια, την επιείκεια, τη γλυκύτητα της ομιλίας και την ηπιότητα της συμπεριφοράς τους. Ή ερημική ζωή μέσα στη φύση, δεν τους έκανε σκληρούς αλλά τους εξευγένιζε. Έτσι έτρεφαν την πίστη τους και ενίσχυαν την αγάπη τους. Άλλα και σε διάφορες ευκαιρίες, είτε προς άλλους μοναχούς είτε προς τον κόσμο, έδειξαν ειλικρινή αδελφική αγάπη, διότι είχαν εννοήσει καλά το λόγο του Ευαγγελίου, ότι δηλαδή ή αγάπη προς τον Θεό μένει διεστραμμένη και ανώφελη, όπου νεκρώνεται και δεν ανθεί ή αγάπη προς τον πλησίον.


ΟΙ ΟΣΙΟΙ ΖΕΒΙΝΑΣ, ΠΟΛΥΧΡΟΝΙΟΣ, ΜΩΫΣΗΣ και ΔΑΜΙΑΝΟΣ
Τους βίους τους συνέγραψε ο Κύρου Θεοδώρητος στη Φιλόθεο Ιστορία του. Αναφέρεται ότι ήταν από τη Συρία και ο μεν Ζεβινάς κατασκεύασε ένα κελί σε κάποιο όρος, και εκεί υπέβαλλε τον εαυτό του μέχρι τα βαθιά γεράματα του σε ασκητικούς αγώνες. Μαζί δε μ' αυτόν, ήταν και οι μαθητές του Πολυχρόνιος, Μωϋσής και Δαμιανός. 'Αφού όλοι πέρασαν τη ζωή τους με ακατάπαυστες προσευχές και νηστείες, απεβίωσαν ειρηνικά.


Η ΑΓΙΑ ΓΟΡΓΟΝΙΑ αδελφή Γρηγορίου Θεολόγου
Ήταν νεότερη αδελφή του αγίου Γρηγορίου του Θεολόγου και κόρη της ευσεβέστατης Νόννας και του επισκόπου Ναζιανζού Γρηγορίου. Αφού ανατράφηκε με ευσέβεια, αναδείχτηκε ισάξια στην αρετή προς τους γονείς και τους αδελφούς της Γρηγόριο τον Θεολόγο και Καισάριο τον ιατρό. ο δε αδελφός της Γρηγόριος ο Θεολόγος γράφει, μεταξύ άλλων, γι' αυτή: "Σαν νοικοκυρά, σαν σύζυγος, σαν μητέρα, υπήρξε ανώτερη από την ενάρετη γυναίκα, πού τον τύπο περιγράφει το τελευταίο κεφάλαιο των Παροιμιών του Σολομώντος. Ήταν οξύτατη διάνοια, γνώριζε τις Γραφές, δίδασκε και έπραττε σύμφωνα με τις θείες εντολές. Ήταν ιλαρή και σεμνή, κόσμια, συνετή, ήρεμη, κυρίαρχη της γλώσσας της και της ακοής της, και ή χριστιανική τελειότητα της ήταν γεμάτη ταπεινοφροσύνη. Αγαπούσε την προσευχή, την ψαλμωδία, τις κοινές και τόσο κατανυκτικές των χρόνων εκείνων αγρυπνίες. Όλη της ή ζωή υπήρξε κάθαρση και τελείωση". Μια αρρώστια την έστειλε πρόωρα στις αιώνιες Μονές.


ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΚΛΗΜΗΣ και ΑΝΤΩΝΙΟΣ
Μαρτύρησαν δια ξίφους. (Ό δε Αντώνιος, ίσως είναι ο ίδιος μ' αυτόν της 25ης Φεβρουαρίου).


Η ΑΓΙΑ ΘΕΗ
Μαρτύρησε δια ξίφους.


Ο ΟΣΙΟΣ ΔΑΜΙΑΝΟΣ ο Έσφιγμενίτης
Πότε και που γεννήθηκε δεν γνωρίζουμε. ο βίος του σώζεται σε νεότερο χειρόγραφο της Ί. Μονής Έσφιγμένου. Σύμφωνα με προφορική παράδοση, ο όσιος Δαμιανός από νεαρός ακόμα, έκγατέλειψε τα εγκόσμια και έγινε μοναχός στη Μονή Έσφιγμένου του Αγίου Όρους. Ήταν τύπος και παράδειγμα μονάχου στους εκεί μοναχούς. Μετά από άδεια του ηγουμένου της Μονής, για περισσότερη άσκηση, αποσύρθηκε στο απέναντι από το κοινόβιο όρος, της Σαμάρειας όπως το έλεγαν. Κάποτε πήγε σε κάποιο φίλο του μοναχό, αλλά δεν τον βρήκε στο κελί του και κάθισε και τον περίμενε μέχρι το βράδυ πού ήλθε. Αφού συζήτησαν μαζί, ξεκίνησε να φύγει. Ή ώρα όμως ήταν περασμένη και έξω είχε αρχίσει καταρρακτώδης βροχή. Άλλ' επειδή ο Γέροντας του του είπε να μη κοιμάται ποτέ έξω από το καλύβι του, ο Όσιος έκανε τέλεια υπακοή και κάτω άπ' αυτές τις αντίξοες καιρικές συνθήκες ξεκίνησε για το κελί του. Σέ κάποια στιγμή όμως χάθηκε και δεν μπορούσε να κάνει βήμα μπροστά από την νεροποντή. Ή φωνή του αμέσως υψώθηκε προς τον Θεό και είπε: "Κύριε σώσε με, χάνομαι". και το θαύμα έγινε. Βρέθηκε χωρίς να το καταλάβει μπροστά στο κελί του. Έτσι θεάρεστα αφού έζησε απεβίωσε ειρηνικά το 1280 και για 40 μέρες μετά την κοίμηση του, έβγαινε από τον τάφο του θαυμάσια ευωδιά μύρου, πού οι Πατέρες στο μοναστήρι του Έσφιγμένου την καταλάβαιναν από ένα μίλι μακριά και δόξαζαν τον Θεό.
(Από ορισμένους Συναξαριστές, περιττώς αναφέρεται την ήμερα αυτή και ή μνήμη του Οσιομάρτυρα Δαμιανού (1568), πού ή κυρίως μνήμη του εορτάζεται την 14η Φεβρουαρίου).

Ο ΟΣΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ο θεριστής (+ 11ος αι.).