ΤΟ "ΘΗΡΙΟ" ΠΟΥ ΤΟ ΛΕΓΑΝΕ ... ΠΑΤΟΖΑ
| Ετικέτες Άρθρα-Σκέψεις, Ελλαδικά, Παραδόσεις και Έθιμα | Posted On Πέμπτη 21 Απριλίου 2011
Ένα καλοκαίρι, δε θυμάμαι ποια χρονολογία, ήρθε στο χωριό μας η πρόοδος: ένα αργοκίνητο, υπέρογκο μηχάνημα διέσχιζε μια μέρα την πλατεία του χωριού και κατευθύνονταν προς τ’ αλώνια. Ήταν μια αλωνιστική μηχανή, πατόζα την έλεγαν οι μεγάλοι.
Όλοι έβγαιναν απ’ τα σπίτια τους να δουν αυτό το θηρίο που περνούσε. Μητέρες με μωρά στην αγκαλιά, γριούλες με τις πολύχρωμες ποδιές τους, γέροι ακουμπισμένοι στα μπαστούνια τους, όλοι σταματούσαν να δουν το μηχάνημα που θα άλλαζε τη ζωή τους...
Εμείς τα μικρά τρέχαμε από πίσω από την ώρα που εμφανίστηκε στην πλατεία, ώσπου έφτασε στο Μεραλίκ’, όπως κάναμε όταν βλέπαμε τον αρκουδιάρη με την αρκούδα ή τη μαϊμού που τη γύριζαν οι γύφτοι στο χωριό και μάζευαν σιτάρι.
Το ευχάριστο νέο διαδόθηκε σ’ όλο το χωριό. Πάει πια το αλώνισμα με τα βόδια, τη δουκάνα και το γιουβαρλάκι. Στο εξής θ’ αλωνίζει η πατόζα τα σιτάρια. Η δουλειά που χρειάζονταν εβδομάδες να τελειώσει, θα τέλειωνε τώρα μέσα σε λίγες ώρες. Τι χαρούμενοι που ήταν όλοι! Ήρθε επιτέλους το μηχάνημα που μόνο στα βιβλία της Γεωγραφίας το έβλεπαν οι αγρότες.
Εκείνο το καλοκαίρι οι γεωργοί μετέφεραν τα δεμάτια του σιταριού στο Μεραλίκ’ και το έκαναν μεγάλες στοίβες, τις θημωνιές. Σειρές σειρές οι θημωνιές και στη μέση φαρδύς διάδρομος, για να χωράει η πατόζα. Έμοιαζε πλέον με ένα χωριό με ψηλά σπίτια και φαρδείς δρόμους το Μεραλίκ?. Ο καθένας ήξερε τη θημωνιά του και περίμενε τη σειρά του.
Το θηρίο που έμπαινε ανάμεσα στις θημωνιές τις κατάπινε τη μια μετά την άλλη. Έλιωνε τα δεμάτια που της έριχναν οι εργάτες, αυτούς τους έλεγαν ταϊστές (1), ξεχώριζε το καθαρό σιτάρι που έπεφτε μέσα στα τσουβάλια και το άχυρο το πετούσε μακριά με μια μεγάλη χοάνη και το έκανε πελώριες στοίβες σαν πολυκατοικίες. Παραβρέθηκα πολλές φορές σ’ αυτό το αλώνισμα και είδα τους εργάτες και τους αγρότες με μουσκεμένα απ’ τον ιδρώτα ρούχα, με τα πρόσωπά τους κατάμαυρα από τη σκόνη, ταλαιπωρημένους από το θόρυβο της μηχανής αλλά χαρούμενους που μέσα σε λίγες ώρες τέλειωνε η δουλειά τους, ενώ άλλοτε κρατούσε εβδομάδες. Φόρτωναν το σιτάρι στο αμάξι και έφευγαν για το σπίτι.
Τις επόμενες μέρες, με ειδικά διαμορφωμένο το αμάξι, για να έχει μεγάλη χωρητικότητα, μεταφέρονταν και το άχυρο στους αχυρώνες. Πολύ δύσκολη η μεταφορά που τη δοκίμασα κι εγώ προσωπικά πολλές φορές. Το άχυρο ήταν πολύτιμη και βασική τροφή των ζώων κατά τους χειμερινούς μήνες.
Από ένα μικρό παράθυρο του αχυρώνα έμπαζαν το άχυρο μέσα. Κάποιος το τραβούσε με μεγάλο δικράνι και το τακτοποιούσε σε όλο το χώρο της αποθήκης. Μόλις άδειαζε το αμάξι, πίσω πάλι στο Μεραλίκ’, να ξαναγεμίσει και να ξαναδειάσει πάλι και πάλι. Ένας φόρτωνε το αμάξι, άλλος το πετούσε για να χωρέσει περισσότερο. Στο σπίτι ένας άδειαζε το αμάξι και πετούσε το άχυρο στην αποθήκη, άλλος το πατούσε και το έστρωνε μέσα σ’ αυτήν. Κάθε καλοκαίρι ήμουν βοηθός του αδελφού μου, στην αρχή του Χρήστου και μετά του Στάθη, και είχα ειδικευθεί σ’ αυτή τη δουλειά που ήταν από τις πιο βρώμικες και δυσάρεστες.
- Ταϊστές, επειδή τάιζαν την πατόζα, της έριχναν στάχυα.
Μαρτυρία της κ. Φούλας Στράντζαλη
από το politismoskalabaki
Κυρία Φούλα
ΑπάντησηΔιαγραφήΜε εντυπωσιάζει η λογοτεχνική σας αυτή αφήγηση για την πατόζα. Ελπίζω και στην Αλίαρτο να ενθυμούνται ορισμένοι ηλικιωμένοι ανάλογες εικόνες. Δεν έχουν,όμως, διαδίκτυο για να δώσουν τις δικές τους εμπειρίες. Υποθέτω ότι οι νεότεροι να συμβάλουν τουλάχιστο στη συντήρηση του μοναδικού αυτού μηχανήματος που βρίσκεται εγκαταλελειμμένο στους Κήπους.
ανταλλακτικα μπορουμε να παρουμε απο μια πατοζα ου ειναι εν ζωη
ΑπάντησηΔιαγραφήΤΟΝ ΠΑΓΚΑΛΟ
με την πατοζα εχω αλωνισει φασολια παρα πολλες φορες στην αλιαρτο οταν ημουν 15 χρονων κοριτσι τωρα ειμαι 58 και αναπολλω ακομα.
ΑπάντησηΔιαγραφήΚΑΙ ΕΣΕΝΑ ΑΥΤΗ Η ΠΑΤΟΖΑ ΣΕ ΒΟΛΕΨΕ ΣΤΟ ΔΗΜΟΣΙΟ ΚΑΙ ΚΑΛΟΤΡΩΣ.ΚΑΙ ΚΑΤΙ ΑΛΛΟ ΓΙΑ ΕΣΕΝΑ ΑΠΟ ΠΟΥ ΝΑ ΠΑΡΟΥΜΑΙ ΑΝΤΑΛΛΑΚΤΙΚΑ ΕΙΣΑΙ ΜΟΝΟΣ ΣΤΟ ΕΙΔΟΣ.
ΑπάντησηΔιαγραφή